Göz Tembelliği Neden Olur?

Göz tembelliği neden olur ve nasıl geçer gibi sorular, bu durumla ilk kez karşılaşan insanlar arasında merak konusudur. Ambliyopi olarak da bilinen göz tembelliği, gözün sürekli dışa ya da içe doğru hareket etmesine neden olur. Göz tembelliği olan gözdeki görme kalitesi zamanla azalır ve bulanık görme sorunu ortaya çıkar. Gelişim döneminde görme işlevinin düzgün bir şekilde gelişmemesinden kaynaklı durumlarda iki göz de bu sorundan etkilenebilmektedir. 

Göz tembelliği aynı zamanda şaşılık gibi durumlarla da ortaya çıkabilmekte ve görüşün bulanıklaşmasına neden olabilmektedir. Göz tembelliğine sahip olan göz, dışa ya da içe doğru devamlı gezinir ve derinlik algısını zayıflatır. Ayrıca gözler birlikte hareket etmez. Bu durumun erken farkına varmak, tedaviyi oldukça kolaylaştırmaktadır. Gözlük ya da lens kullanımıyla tedavi edilebilmektedir. Ancak bazı durumlarda ameliyata başvurulabilir. 

Tıbbi sözlükte ambliyopi olarak geçen bu rahatsızlık, beyinde ya da göz sağlığında bir sorun olmamasına rağmen şaşılık nedeniyle bir ya da her iki gözde de görme yeteneğinin gelişmemesiyle ortaya çıkar. Çocukluğun ilk dönemlerinde sıklıkla görülen bu durum bulanık görmeye neden olmaktadır. Derinlik algısını son derece zayıflatan bu durum, bir objenin uzakta mı yoksa yakında mı olduğunu tespit etmeyi de oldukça zorlaştırır. Bu nedenle göz tembelliği sorunu yaşayan insanların temel şikayetlerinden biri budur. Bir gözün kısılması ya da kapanması da buna işarettir. 

Göz Tembelliği Nedenleri

Göz tembelliği nasıl olur ve nedenleri nedir gibi sorular sıklıkla araştırılmaktadır. Özellikle çocukluk döneminde göz arkasında yer alan retinanın ve beynin arasındaki sinirlerin değişmesine neden olan bir durumla birlikte ortaya çıkar. Gözdeki sinirlerin kullanılmaması da göz tembelliğini meydana getirmektedir. Bu sinirlerin gelişmemesi nedeniyle bir ya da iki göz zayıf kalır. 

Sinir gelişmemesi nedeniyle zayıflayan göz çok daha az görür. Aldığı sinyaller de oldukça azdır ve bu durumdan dolayı zayıf olan göz görme yetisini iyice kaybeder. Beyin, görme yeteneği zayıf olan gözü algılamaz ve bu da o gözü daha da zayıflatır. 

Göz tembelliğine neden olan başka durumlar da vardır. Bunlar şöyle sıralanabilir:

• Katarakt: Katarak hem yaştan hem de doğumsal olarak ortaya çıkabilen bir rahatsızlıktır. Doğuştan gelen kataraktta göz merceğinin içine protein birikir. Bu da görmenin bulanıklaşmasına neden olur ve göz tembelliği ortaya çıkarır. Daha yüksek görme kayıplarına neden olmaması için erken müdahale şarttır.
• Şaşılık: Göz tembelliğine neden olan en yaygın durumdur. Gözlerdeki kasların orantılı çalışmamasıyla ortaya çıkar. Bu da gözün dışa ya da içeri doğru kaymasına neden olur. 
• Göz Kapağının Düşük Olması: Tıp dilinde ptozis olarak da geçer. Göz kapağındaki sarkma nedeniyle görüş bozulur. 
• Gelişim Faktörleri: Gelişme sürecindeki yetersizlikler ve erken doğum gibi durumlar da göz tembelliğine neden olabilmektedir. 

Göz Tembelliği Belirtileri

Göz tembelliği belirtileri çeşitli şekillerde kendini göstermektedir. Şaşılık, katarakt, görme kaybına neden olan durumlar, derinlik algısını yitirme ve aynı yöne eşzamanlı hareket etmeyen gözler, en yaygın belirtilerdir. Bu belirtiler başka hastalıkların da göstergesi olabilir. Bu nedenle mutlaka bir doktora danışmak gerekir.

Göz tembelliği belirtileri arasında genel olarak şunlar yer almaktadır:

• Dikkat dağınıklığı
• Bir nesneyi ya da hareket eden şeyi gözle takip edememe
• Baş ağrısı
• İş ya da dışa doğru göz kayması
• Şaşılık
• İki ya da tek gözde görme kaybı yaşanması
• Göz kırpma refleksinin sıklığı
• Derinlik algısının zayıflaması
• Gözlerin titremesi
• Başını devamlı olarak bir tarafa doğru eğme

Göz Tembelliği Teşhisi

Çocukluk döneminde ortaya çıkmasıyla bilinen göz tembelliği teşhisi için mutlaka göz doktoruna gözükmek gerekmektedir. Doktorlar öncelikle göz yapısını analiz eder ve görme yetisini tespit eder. Gözlerde şaşılık ya da kayma olup olmadığı ya da farklı bir sorunun olup olmadığı kontrol edilir. Öteki taraftan bebekler ve çocukları da kontrole götürüp bu durumu erken tespit etmek önemlidir. 

Bebek ve çocuklarda nesne takip ettirme, tek gözü kapatıp öteki göze takip ettirme gibi yöntemlerle teşhis koyulur. Yetişkinlerde de benzer ya da aynı yöntemlerle bu durum tespit edilerek tedavi sürecine başlanır. 

Göz Tembelliği Tedavisi

Göz tembelliği tedavisi için pek çok yöntem yer almaktadır. Gözlük, lens, göz kapama yöntemi gibi yöntemlerle hem görüş arttırmaya çalışılır hem de tembellik yaşayan gözün gelişmesi sağlanır. Görme kaybının daha fazla artmaması için mutlaka erken teşhiste bulunmak gerekmektedir. Bunun için de yukarıda verilen belirtilerle karşılaşıldığı halde mutlaka doktora gidilmelidir. 

Göz tembelliği tedavisinde uygulanan bazı yöntemler şunlardır:

• Ortopedik tedaviler
• CAM tedavisi
• Göz kapama tekniği ile sorun olmayan göz kapatılır ve tembel göz açıkta bırakılır. Bu sayede tembel olan gözün görme yeteneği geliştirilir. 
• Göz bantları da aynı şekilde güçlü göze takılır ve zayıf gözün görme yeteneğinin artması sağlanır.
• İlaçlı göz damlaları aracılığıyla göz geçici bir süre için bulanıklaştırılır. Bu sayede beyin, görme yeteneği zayıf olan göze daha çok odaklanır ve gelişmesini sağlar.
• Gözlük kullanmak da görüşü iyileştirmeye yarar. Böylece beyin iki gözü de destekler. 
• Göz tembelliği ameliyatı oldukça nadir uygulanmaktadır. Ancak çözülemeyecek bir yapısal durum söz konusuysa bu durumda ameliyat uygulanır. 

Göz Tembelliği Kalıcı Hasar Bırakır Mı?

Göz tembelliği zamanında tedavi edilmezse ilerleyen zamanlarda görme kaybının zayıf olan gözde daha da artmasına neden olur. Bu durum da önüne geçilemeyecek ya da tedavi edilemeyecek görme kayıplarına neden olmaktadır. Görme ile ilgili herhangi bir sorun yaşanıyorsa mutlaka doktora gidilmeli ve gerekli testlerden geçilmelidir. Böylece görme tembelliği erken safhalarda kolaylıkla tedavi edilebilir.

Unutmayın, bu blog yazıları sadece bilgilendirme amacı taşımaktadır. Eğer tıbbi bir endişeniz veya sorunuz bulunuyorsa, lütfen bir doktora danışınız.