Katarakt ameliyatı, yaşı ilerlemiş kişilere en çok uygulanan tedavi yöntemlerinden biridir. Bu ameliyat, bozulan göz merceğinin eritilmesi ile yapılır. Ameliyattan sonra en çok merak edilen konulardan biri katarakt ameliyatı sonrası nelere dikkat edilmeli sorusudur. Bu ameliyat ciddi göz ameliyatlarından biridir ve çok az olsa da görüş yeteneğini kaybetme durumu söz konusudur. Bu riski göze almak istemeyen hastalar masraftan kaçınmadan en iyi şartlarda ameliyat olmayı tercih etmelidirler. Kalitesiz iç mercek kullanmak ya da göz koruyuculardan kaçınmak, bu ihtimali arttırabilir.
Katarakt ameliyatında yaşanabilecek komplikasyonlardan biri, ameliyat esnasındaki kanamalardır. Özellikle aşırı kilolu ve hipertansiyon sahibi kişilerde bu riskle karşılaşılma oranı artmaktadır.
Bir diğer komplikasyon ise gözün enfeksiyon kapmasıdır. Göz içi antibiyotik kullanımı sayesinde enfeksiyon riski en aza indirilmektedir. Ameliyat olunan merkezde tek kullanımlık ve FDA onaylı malzemelerin kullanımına önem verilmelidir. Masraftan kaçınmak adına kullanılan ucuz malzemeler ya da ilaçlar, enfeksiyon riskini arttırmaktadır. Ayrıca ameliyat esnasında göziçi merceğinin yerleştirilmesi esnasında da bazı sorunlarla karşılaşılabilmektedir. Mercek numarası ve merceğin türü gibi unsurlara çok dikkat edilmelidir.
Katarakt Nedir?
Katarakt nedir ve ameliyat sonrası nelere dikkat edilmelidir gibi sorularla sık sık karşılaşan hastalar, bunun üzerine araştırma yapmaktadırlar. Katarakt genellikle yaşla birlikte ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Doğuştan ortaya çıkan katarakt konjenital katarakt, yaşla birlikte ortaya çıkan türüne ise senil katarakt adı verilmektedir. Göz içinde, sinir ya da herhangi bir damar bulundurmayan mercek üzerinde bulanık kısımlar oluşur. Mercek saydamlığını kaybederek sarı ya da kahverengi renge bürünür. Üstelik görme yetisi büyük oranda azalır.
Katarakt, sadece bir gözde ortaya çıkabileceği gibi iki gözde birden de ortaya çıkabilmektedir. İki gözde de ortaya çıktığı durumlarda bir göz diğerinden daha fazla etkilenmektedir. Mercek normalde saydam bir yapıya sahiptir ve ışığı göz arkasına iletip görme olayının gerçekleşmesini sağlar. Fakat mercek bulanıklaşırsa göz arkasına yeterince ışık iletilemez ve kişinin görme yetisi azalır. Eğer kişi tedavi olmazsa saydam göz merceğindeki bulanıklık gittikçe artar ve görüş daha fazla kısıtlanır.
Katarakt büyük oranda yaşla birlikte ortaya çıksa da bazı durumlarda da oluşma ihtimali vardır. Bu durumlar şunlardır:
- Travmalar
- İnsan sinir sistemindeki hastalıklar
- İlaç kullanımı
- Doğumsal olarak ortaya çıkan durumlar
Yaşa bağlı olarak gelişen kataraktın %50si genetik olarak tespit edilse de buna neden olan gen tespit edilememiştir. 55 yaşını geçen kişiler 1 ile 3 yılda bir, 65 yaşını geçen kişiler ise 1 yıl ile 2 yılda bir mutlaka muayene olmalıdırlar.
Katarakt Belirtileri Nelerdir?
Katarakt belirtileri nelerdir sorusunun cevabını bilmek, kişilerin kendi durumlarını erkenden fark etmelerini sağlar. Katarakt belirtileri genellikle yaşla birlikte ortaya çıkan durumlardır. Göz merceğinin saydamlığını yitirmesi ve bulanıklaşması ile ortaya çıkan bu rahatsızlık, görüşün azalmasına neden olur.
Katarakt belirtileri arasında yaygın olarak kendini gösteren durumlardan biri bulanık görmedir. Dumanlı ve puslu görüş buna örnektir. Işığın az olduğu ortamlarda görme daha da bulanıklaşabilmektedir. Üstelik katarakta sahip olan kişiler renkleri çok daha solgun ve cansız görmektedirler. Bu bulanık görüşten dolayı televizyon seyretmek, kitap okumak gibi eylemler çok güç bir hale gelmektedir. Nadir de olsa çift görme durumları olduğu için araba kullanmak da riskli bir hale gelir. Diğer katarakt belirtileri şunlardır:
- Renklerin soluklaşması
- Gece görüş azalması
- Uzağı ya da yakını görememe
- Işıktan rahatsızlık duyma
- Bulanık görme
- Gözlük numarasındaki sık değişiklikler
- Baş ağrısı
- Göz yorgunluğu yaşanması
Katarakt Ameliyatı Sonrası Yaşanabilecekler
Katarakt ameliyatı sonrası dikkat edilmesi gereken en önemli şeylerden biri göz temizliğidir. Her ne kadar hijyene, kullanılan ilaçlara dikkat edilse de ortaya çıkabilecek bazı durumlar söz konusudur. Katarakt kolay bir ameliyat değildir. Ameliyat öncesinde ve sonrasında mutlaka dikkatli olunmalıdır. Ameliyat esnasında yaşanabilecek komplikasyonların haricinde ameliyat sonrası ortaya çıkabilecek durumlar da vardır. Bu durumlardan biriyle ya da daha farklı bir semptomla karşılaşılırsa mutlaka doktora bildirilmelidir.
Ödem
Ödem, bu durumlardan biridir. Göz hücreleri kendini yenileyemez ve kalan hücreler daha fazla çalışmaya başlar. Bu da gözdeki boşlukların doldurulması için ödem oluşumuna sebebiyet verir. Endotel adı verilen hücreler fazladan hasar alırsa ödem kalıcı kale gelebilmekte ve kalıcı görüş kaybı ortaya çıkabilmektedir.
Bu durumu tedavi edebilmek için kornea nakli olunması gerekebilir. Bu ameliyat son derece ciddiye alınması gereken bir ameliyat olsa da beklentiler fazla yüksek olmamalıdır. Ameliyat sonrasında görüş yeteneği yüzde yüz normale dönemeyebilir.
Batma
Katarakt ameliyatı sonrası batma hissiyle karşılaşmak mümkündür. Bunun nedeni gözün dış katmanının kuruması ya da tahriş olmasıdır. Katarakt ameliyatı sonrasında kullanılan önemli damlalar da batma hissine neden olabilir. Suni gözyaşı ile gözün kuruması ve tahriş olması önlenmelidir.
Katarakt Ameliyatı Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler
Katarakt ameliyatı sonrası dikkat edilmesi gerekenler şu şekilde sıralanabilir:
- Ameliyat sonrasında ilk olarak dikkat edilmesi gereken durum kesinlikle gözü ovuşturmamaktır. Bu, merceğin kaymasına ya da daha yeni ameliyat edilen gözün hasar almasına neden olabilir.
- Göz çok sıkı bir şekilde kapatılmamalıdır.
- Ameliyat sonrası 3 gün su değmemesi gerekmektedir.
- Öde doğru eğilmekten kaçınılmalıdır.
- Kuvvetli ıkınma gibi durumlardan kaçınılmalıdır.
- Doktorun verdiği ilaçlar ve damlalar aksatmadan kullanılmalıdır.
- Gözü zorlayacak herhangi bir baskı yapılmamalıdır.
- Ameliyatlı gözün üzerine ya da yanına yatılmamalıdır.
Ameliyat sonrasında kesinlikle kontroller aksatılmamalıdır. Doktorun dediği her şeye harfiyen uyulmalı, verdiği ilaçlar kullanılmalıdır. Batma, ödem gibi durumlarda mutlaka durum doktora iletilmelidir.